29 Νοεμβρίου 2020
Ο θάνατος του Πρεσβύτερου Μητροπολίτη της Σερβικής Εκκλησίας απειλεί να μειώσει την πολιτική επιρροή που ασκεί η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία στο μικροσκοπικό κράτος της Αδριατικής, με ότι αυτό συνεπάγεται. Και αυτό λίγες μόνο ημέρες αφού έπαιξε κυρίαρχο ρόλο στον τερματισμό 30 ετών διακυβέρνησης της χώρας από το Δημοκρατικό Κόμμα των Σοσιαλιστών DPS.
Παρουσιάζεται επίσης η ευκαιρία για τη Σερβική Εκκλησία να εκλέξει κάποιον που θα βρίσκεται σε μεγαλύτερο συγχρονισμό με τις πολιτικές του Προέδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς.
O Μητροπολίτης Αμφιλόχιος Ράντοβιτς πέθανε στις 30 Οκτωβρίου λόγω επιπλοκών από το COVID-19. Ήταν 82 ετών.
Για τρεις δεκαετίες, ο Αμφιλόχιος ηγήθηκε της ισχυρής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Σερβίας ΟΕΣ, στο Μαυροβούνιο, επιβιώνοντας της αιματηρής κατάρρευσης της ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας, των χρόνων επιδείνωσης των σχέσεων μεταξύ Ποντγκόριτσα και Βελιγραδίου, αλλά και του δημοψηφίσματος του 2006 που έφερε το Μαυροβούνιο να τερματίζει σχεδόν έναν αιώνα κρατικής ένωσης με τη Σερβία.
Για μεγάλο μέρος του τελευταίου έτους της ζωής του, ήταν επικεφαλής σκληρών μαζικών διαμαρτυριών ενάντια σε έναν αμφισβητούμενο νόμο για τη θρησκευτική ελευθερία, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια του DPS και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πτώση του από την εξουσία στις εκλογές του Αυγούστου. Ο θάνατος του Αμφιλόχιου στερεί την ΟΕΣ του Μαυροβουνίου από έναν χαρισματικό ηγέτη που ανταγωνίζεται στη μακροζωία και την εξουσία μόνο από τον σημερινό πρόεδρο του Μαυροβουνίου, Μίλο Ντζουκάνοβιτς.
Όποιος πάρει τη θέση του, θα πρέπει να αγωνιστεί για να κατακτήσει μια τέτοια επιρροή. Αναλυτές συμφωνούν, ότι η ΟΕΣ του Μαυροβουνίου δεν διαθέτει προσωπικότητα τέτοιου μεγέθους που θα μπορούσε να ασκήσει την επιρροή του Αμφιλόχιου.
Ως ηγέτης της μεγαλύτερης θρησκευτικής κοινότητας στο Μαυροβούνιο, ο Αμφιλόχιος ήταν μια κυρίαρχη προσωπικότητα στη χώρα των 625.000 ανθρώπων. Μια σημαντική θρησκευτική προσωπικότητα που δεν απέφυγε να μιλήσει και να τοποθετηθεί για πολιτικά θέματα.
Τόσο αυτός όσο και ο Πρόεδρος της χώρας Ντζουκάνοβιτς ανέλαβαν το 1991, καθώς η σοσιαλιστική Γιουγκοσλαβία άρχισε να τυλίγεται στον πόλεμο. Ο Αμφιλόχιος ήταν ένας ένθερμος υποστηρικτής των εθνικιστικών πολιτικών που ακολουθούσε ο τότε Σέρβος ισχυρός Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και ο πολιτικός ηγέτης των Σέρβων στη Βοσνία, Ράντοβαν Κάρατζιτς.
Ένας σκληρός υπερασπιστής της ένωσης του Μαυροβουνίου με τη Σερβία, που χρονολογείται από τις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αμφιλόχιος, εξέπληξε πολλούς όταν επέλεξε να μην διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην εκστρατεία «Όχι» κατά της ανεξαρτησίας στο δημοψήφισμα του 2006. Αργότερα ήρθε συχνά σε σύγκρουση με τον Τζουκάνοβιτς στα χρόνια που ακολούθησαν.
Στα τέλη του 2019, ο 82χρονος επέλεξε να συγκρουστεί ανοιχτά, αφού το DPS του Τζουκάνοβιτς έφερε στο κοινοβούλιο έναν νόμο που σύμφωνα με την ΟΕΣ, είχε σχεδιαστεί για να της αφαιρέσει την περιουσία της.
Ο Αμφιλόχιος κάλεσε τους πιστούς να αντιδράσουν και αυτοί εμφανίστηκαν σε δεκάδες χιλιάδες και δημιούργησαν το σκηνικό για τις εκλογές στα τέλη Αυγούστου, όπου ο Μητροπολίτης αυτή τη φορά κάλεσε ανοιχτά τους ψηφοφόρους να τερματίσουν τρεις δεκαετίες κυριαρχίας του DPS. Τρία μπλοκ της αντιπολίτευσης εμφανίστηκαν θριαμβευτικά στις εκλογές. Το μεγαλύτερο από αυτά είναι η φιλο-σερβική συμμαχία για το μέλλον του Μαυροβουνίου με επικεφαλής τον Ζντράβκο Κριβοκάπιτς, τώρα υποψήφιο πρωθυπουργό του Μαυροβουνίου.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι ο θάνατος του Αμφιλόχιου, στέρησε από τον Κριβοκάπιτς έναν ισχυρό σύμμαχο. Ως κάποιος που ήταν ο δημιουργός της δομής και της εκστρατείας που οδήγησε στη νίκη της αντιπολίτευσης, ο θάνατος του Αμφιλόχιου θα επηρεάσει σίγουρα την κατάσταση, ειδικά στις τάξεις της νέας κυβέρνησης, επισημαίνουν.
Ποιος θα αντικαταστήσει τον Αμφιλόχιο θα αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος της ΟΕΣ στο Βελιγράδι, αλλά ένας Μητροπολίτης, έχει ήδη εμφανιστεί να έχει το προβάδισμα - ο Επίσκοπος Ιωαννίκιος της Budimlja-Niksic, σεβαστή εκκλησιαστική προσωπικότητα και στενός σύμμαχος του Αμφιλόχιου που έκανε ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία του στις διαμαρτυρίες του τελευταίου έτους.
Ο Ιωαννίκιος έχει ήδη διοριστεί διαχειριστής της Εκκλησίας του Μαυροβουνίου έως ότου εκλεγεί νέος Μητροπολίτης.
Μια ημέρα μετά την κηδεία της Αμφιλοχίγκε την 1η Νοεμβρίου, ο επικεφαλής του ραδιοφωνικού σταθμός της ΟΕΣ "Svetigora", Νικόλα Πετρόβιτς, υποστήριξε τον Ιωαννίκιο ως διάδοχο του Αμφιλόχιου, όπως και ο βουλευτής Marko Milacic, ηγέτης του πολιτικού κόμματος Prava Crna Gora, που αποτελεί μέρος της νέας κυβέρνησης.
Άλλοι πιθανοί υποψήφιοι σύμφωνα με δημοσιεύματα των ΜΜΕ του Μαυροβουνίου, είναι ο Επίσκοπος Μεθόδιος Διοκλείας και ο Επίσκοπος Κύριλλος της επισκοπής της Σερβικής Εκκλησίας στη Νότια Αμερική.
BSGREEKS με πληροφορίες από άρθρο του Samir Kajosevich στο Balkaninsight
