Αφορμή για τη δημοσίευση, στάθηκε μια δημοσίευση στο facebook του Don Manolo - Μανώλη Κιουλμπακίδη, αλλά και τα σχόλια που ακολούθησαν. Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση για το μέλλον της γλώσσας (και όχι μόνο) της τελευταίας παρτίδας των Ελλήνων απ' αλλού.
Ανάμεσα στα σχόλια διακρίναμε και ξεχωρίσαμε και αυτά του Κυριάκου Ιορδανίδη, του μακροβιότερου Προέδρου της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων της Γεωργίας αλλά και σημερινού Δντη της Ε΄ Περιφέρειας (χωρών της πρώην ΕΣΣΔ) του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού.
Η κατάθεση των απόψεων του Κυριάκου Ιορδανίδη, μεταφέρονται αυτούσιες στο παρακάτω κείμενο, μεταφρασμένες από τη ρωσική. όπως αυτές αναρτήθηκαν ως σχόλιο.
Παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τόσο για εμάς τους πρόσφυγες τρίτης γενιάς από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, που στα σπίτια μας ομιλούνταν και η τουρκική εξ ου και το Τουρκόσποροι, όσο και για τους "ντόπιους" Έλληνες που κατά περιόδους αντιδρούν στο νέο αίμα του Ελληνισμού που έρχεται να προστεθεί και να προσδώσει δυναμική στην πατρίδα μας. Τότε είμασταν τουρκόσποροι, σήμερα είναι ρωσοπόντιοι. Βέβαια πλέον η δυναμική απορρόφησης έχει αλλάξει.
Γράφει λοιπόν ο Κυριάκος Ιορδανίδης
" Ο Μανώλης έθεσε για συζήτηση την αιώνια ερώτησή μας - "μπιζίμ ντιλντζά"«бизим дилджа» (για τη λεγόμενη γλώσσα της Τσάλκα, ας πούμε), η οποία προκάλεσε μια καταιγίδα σχολίων.
Και κατά τη διάρκεια της συζήτησης, πολλοί έθεσαν ορισμένα ζητήματα ιδιαίτερης σημασίας, τα οποία δεν μπορούν παρά να ανησυχούν τον καθένα μας, τους Τσαλκαλήδες αλλά και όχι μόνο τους Τσαλκαλήδες.
Αυτή η συζήτηση έδειξε για άλλη μια φορά ότι όλο και περισσότεροι συμπατριώτες μας, στην επικοινωνία μεταξύ τους, συχνά αναρωτιούνται για το τι θα ακολουθήσει;
Δηλαδή, η γλώσσα της Τσάλκας μας στις συνθήκες διαμονής μας στην Ελλάδα, την Κύπρο (σε άλλα μέρη, σε άλλες χώρες το ερώτημα αυτό δεν είναι τόσο έντονο) - ποια πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι σε αυτό, τι πιστεύουμε για αυτό και τι περιμένουμε;
1. Σχετικά με τη γλώσσα.
Εδώ, νομίζω, όλα είναι ξεκάθαρα για μας - αυτή είναι η Ανατολική διάλεκτος της τουρκικής γλώσσας.
Πρώτο τρίτο του 19ου αιώνα.
Πολύ καθυστερημένες περιοχές της γενικά καθυστερημένης Τουρκίας.
Αυτή η γλώσσα είναι θραύσματα της τουρκικής γλώσσας χωρίς πολιτικό, γενικό επιστημονικό, τεχνικό και οποιοδήποτε άλλο λεξιλόγιο που δεν ήταν γνωστό στους προγόνους μας, που στη συντριπτική πλειοψηφία τους ήταν αναλφάβητοι άνθρωποι από τα χωριά, και πολλές λέξεις, εννοώ, σε αυτό το λεξιλόγιο, σχηματίστηκαν κυρίως αργότερα , τέλη του 19ου αιώνα και καθ 'όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα.
Σε κάθε περίπτωση, έτσι γνώριζαν οι πρόγονοί μας, οι οποίοι μετακόμισαν στη σημερινή Γεωργία και σε άλλες περιοχές της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, αυτή τη γλώσσα.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έπρεπε να συμπεριλάβουν αυθόρμητα και χωρίς σύστημα λέξεις από άλλες γλώσσες στη γλώσσα μας που δεν υπήρχαν σε αυτή - λέξεις κύρια από τη Ρωσική, την Αζέρικη, λίγες από τη Γεωργιανή, την Αρμένικη (ανάλογα με το πού ζούσαν). Ακόμη στην Τουρκία, μέσω της Ορθοδοξίας μας, δανείστηκαν πολλές λέξεις ελληνικής προέλευσης.
Κάπως έτσι προήλθε η «бизим дил» (Μπιζίμ ντίλ), η τσαλκαλίδικη την οποία μεταξύ φίλων, ως αστείο ονομάζω «τα ιταλικά μας».
Γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά, ότι σε αυτή τη «δική μας ιταλική» μιλούν και σε πολλές άλλες περιοχές της Ανατολικής Γεωργίας.
2. Εμείς και οι άλλες γλώσσες.
Δεδομένου ότι η βάση αυτής της γλώσσας είναι η τουρκική, τότε, προφανώς, χωρίς προβλήματα, γνωρίζοντας την Τσαλκαλίδικη, μπορείτε να καταλάβετε σχεδόν όλες τις άλλες γλώσσες των τουρκικών λαών - Αζέρικη, Τατάρικη, συμπεριλαμβανομένων της Κριμαίο Ταταρικής, Κιργιζιανή, Τουρκμενική και δεκάδων άλλων. Παρόμοιες γλώσσες ομιλούνται από τους ίδιους τους Τούρκους της Μεσκέτης, τους Γκαγκάουζους κ.λπ.
Στα σχόλια, μερικοί ανέφεραν επίσης για Ιρανούς, Αφγανούς, ότι, λένε, τους καταλάβαμε ελεύθερα κ.λπ.
Αυτό φυσικά δεν ισχύει.
Το Ιράν είναι η πρώην Περσία, και αυτοί, οι Ιρανοί, μιλούν στα Φαρσί.
Οι γλώσσες του Αφγανιστάν ανήκουν στην ιρανική ομάδα [γλωσσών] και, στην πραγματικότητα, δεν έχουν καμία σχέση με τις τουρκικές γλώσσες, αν και έχουν ορισμένους δανεισμούς.
Είναι άλλο θέμα οι Αζερμπαϊτζανοί που ζουν στο βόρειο τμήμα του Ιράν (υπάρχουν περισσότεροι από 20 εκατομμύρια), τους οποίους, φυσικά, κατανοούν οι δικοί μας.
Ας τους αφήσουμε στην ησυχία τους.
Μια πιο ενδιαφέρουσα ερώτηση είναι μια άλλη, όπως αναρωτιούνται ορισμένοι στα σχόλιά τους: γιατί οι Έλληνες μας στη Γεωργία δεν έμαθαν τη Γεωργιανή (στη συντριπτική τους πλειοψηφία);
Εν ολίγοις, υπάρχουν προφανώς δύο κύριοι λόγοι,
Πρώτον, το γεγονός ότι οι δικοί μας κατείχαν άπταιστα τα ρωσικά, που ήταν η επίσημη κρατική γλώσσα σε όλη τη Σοβιετική Ένωση, και, στην πραγματικότητα, ήταν αρκετό για εξηγήσεις τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και σε όλους τους κυβερνητικούς φορείς.
Δεύτερον, ζούσαμε συμπαγώς σε αγροτικές περιοχές όπου η εξάπλωση της Γεωργιανής δεν ήταν συντριπτική.
Αντίθετα, πολλοί κάτοικοι πόλεων (Τιφλίδα, Ρουστάβι) γνώριζαν τη γεωργιανή γλώσσα και οι Έλληνες ορισμένων χωριών του Καχέτι (Κβέμο-Κέντι κ.λπ.) γνώριζαν άπταιστα τα γεωργιανά.
Τέλος, το ερώτημα γιατί δεν μάθαμε τα Ποντιακά, και γενικά, η στάση μας απέναντι σε αυτήν την αρχαία διάλεκτο της ελληνικής γλώσσας φαίνεται πολύ ενδιαφέρουσα και σημαντική.
Νομίζω ότι αυτό απαιτεί μια ξεχωριστή λεπτομερή συζήτηση και δεν θα ήθελα να αναφερθώ επιφανειακά σε αυτό το ζήτημα. Ας συζητήσουμε αυτό το ζήτημα ξεχωριστά, ήρεμα και σοβαρά.
3. Η γλώσσα της Τσάλκας στην Ελλάδα.
Και τώρα είμαστε σχεδόν κοντά στο κύριο, νομίζω, ζήτημα - η γλώσσα μας, η γλώσσα της Τσάλκας εδώ, στις συνθήκες της Ελλάδας.
Ποια πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι σε αυτό; Ποιες διαθέσεις, απόψεις, προθέσεις, ευκαιρίες, τάσεις υπάρχουν;
Τι πιστεύουν οι παλλινοσττούντες μας, φορείς αυτής της γλώσσας;
Πιθανώς, δεν είναι εύκολο να προσδιορίσουμε αυτά τα προβλήματα, πιο συγκεκριμένα, ο καθένας μας έχει τη δική του γνώμη, τη δική του θέση - μια καθαρά υποκειμενική στιγμή.
Υπάρχει επίσης κάτι αντικειμενικό - ο χρόνος, η κοινωνία, οι νέες γενιές, είτε μας αρέσει είτε όχι, θα υπαγορεύσουν τους όρους τους.
Αλλά υπάρχει κάτι σημαντικό που μπορεί να ειπωθεί με κάποιο βαθμό πιθανότητας ήδη από σήμερα.
Υπάρχουν μερικά σημεία εκκίνησης:
- η γλώσσα μας, "bizim dil", την οποία μίλησαν οι πρόγονοί μας και την οποία μιλάμε, αυτή είναι η ιστορία και η πραγματικότητά μας, είτε σε κάποιους αρέσει αυτό, είτε όχι.
- από την άλλη πλευρά - "it dili", εικονικά, η γλώσσα των ιστορικών εχθρών μας.
Μια άλλη πραγματικότητα, η πιο σημαντική - επιστρέψαμε στην ιστορική πατρίδα μας, στην Ελλάδα.
Τι πρέπει να κάνουμε?
Πρώτα (οι καθαρά προσωπικές εντυπώσεις και η άποψή μου):
Κανείς δεν αναγκάζει κανέναν να διαγράψει όλο το παρελθόν μας από τη μνήμη του, - αυτό είναι αδύνατο κατ 'αρχήν, αλλά δεν είναι και απαραίτητο.
Αυτό είναι το παρελθόν μας, η ιστορία μας, η μνήμη μας και παραμένουμε μαζί του.
Αυτό είναι και ο πλούτος μας - μια ακόμη γλώσσα, μια ακόμη κουλτούρα, κατά κάποιο τρόπο κοντά στην ελληνική - πάνω από τέσσερις αιώνες κατοικίας μας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν θα μπορούσαν παρά να μας επηρεάσουν.
Συγκεκριμένα, η αμοιβαία επιρροή των μουσικών πολιτισμών και παραδόσεων των λαών μας είναι προφανής, σε όλους μας αρέσουν τα τουρκικά τραγούδια και οι Τούρκοι δεν είναι καθόλου αδιάφοροι για τα ελληνικά τραγούδια και την ελληνική μουσική.
Και δεν χρειάζεται να προσπαθήσετε τεχνητά να διακόψετε, να καταστείλετε, να απαγορεύσετε - αυτό είναι αδύνατο.
Και αυτό δεν είναι και απαραίτητο!
Αντίθετα, δε θα ήταν καθόλου άσχημα, αν τα παιδιά μας γνωρίζαν τόσο αυτή τη γλώσσα όσο και αυτόν τον πολιτισμό.
Υπάρχει, φυσικά και μια άλλη πραγματικότητα,
Και αυτό είναι το δεύτερο - είμαστε Έλληνες και ζούμε στην Ελλάδα.
Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες από την πρώην Σοβιετική Ένωση έκαναν κυρίως συνειδητά την επιλογή τους και μετακόμισαν σε αυτήν την όμορφη χώρα, στην ιστορική πατρίδα τους.
Αν και σήμερα, δυστυχώς, η Ελλάδα περνάει δύσκολους καιρούς, αυτή είναι η πραγματική μας πατρίδα και η μοίρα των παιδιών και των απογόνων μας θα συνδεθεί με αυτήν.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ενσωματωθούμε στην ελληνική κοινωνία διατηρώντας παράλληλα τις καλύτερες παραδόσεις μας.
Οποιαδήποτε γλώσσα δεν είναι μόνο μέσο επικοινωνίας.
Η γλώσσα ως πολιτιστικό φαινόμενο διαμορφώνει ένα άτομο, την αντίληψη και τη στάση του κόσμου, την πνευματικότητα και την εθνική αυτογνωσία του, την κοσμοθεωρία, τη νοοτροπία, τον τρόπο ζωής του, επιτέλους.
Είναι αδύνατο να είσαι πλήρης Έλληνας χωρίς να απορροφήσεις όλη την ποικιλομορφία και τον πλούτο του ελληνικού πολιτισμού από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Ο πολιτισμός που έθεσε τα θεμέλια του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Είναι σαφές ότι για τους ηλικιωμένους αυτή θα είναι μια δύσκολη και επώδυνη διαδικασία.
Δεν είναι εύκολο από κάθε άποψη - τόσο ψυχολογικά όσο και γλωσσικά.
Αλλά ήδη τα εγγόνια μας θα είναι αδύνατον να τα ξεχωρίσεις από τους ντόπιους συνομηλίκους τους, από κάθε άποψη.
Το σχόλιό μου είναι ήδη πολύ μεγάλο, οπότε θα σταματήσω εδώ για τώρα.
Και εν κατακλείδι θα πω μόνο τα ακόλουθα.
Δεν θα ασχοληθώ με το αν μιλάμε δυνατά και ελεύθερα τη γλώσσα μας,, τη γλώσσα της Τσάλκας σε λεωφορεία, σε δημόσιους χώρους, σε γάμους και άλλες εκδηλώσεις εδώ στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν πολλοί ντόπιοι Έλληνες, ντόπιοι Έλληνες, ας το πούμε αυτό υπό όρους (προφυλάσσομαι, κατά περίπτωση, από αδίστακτη κριτική: Έγραψα «υπό όρους», γιατί και εμείς είμαστε Έλληνες).
Δεν θα μιλήσω, γιατί αυτά τα ζητήματα ηθικής φύσης, αυτές οι ηθικές αξίες είναι ίδιες για όλους τους ανθρώπους και για οποιαδήποτε κοινωνία."
BSGREEKS
