Μνημείο για την Ελληνική Λεγεώνα στην Κριμαία χρηματοδοτεί ο Ιβάν Σαββίδης

Σύμφωνα με τον Παύλο Καρολίδη, η Ρωσία ξεκίνησε τον Κριμαϊκό πόλεμο "χωρίς να έχει ούτε ένα σύμμαχο, εκτός της μικρής Ελλάδας, όχι το Βασίλειο της Ελλάδας, αλλά τον λαό των Ελλήνων σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα του Ελληνικού Βασιλείου». Η συμμετοχή των ευρωπαϊκών κρατών στον πόλεμο από την πλευρά της Τουρκίας έδωσε για τους Έλληνες το χαρακτήρα ενός πολέμου της Ορθοδοξίας. Στις 6 Δεκεμβρίου, ημέρα της γιορτής του Αγίου Νικολάου, δαφνοστεφανωμένα πορτρέτα του Ρώσου Αυτοκράτορα Νικολάου Ι κοσμούσαν τους δρόμους των Αθηνών ενώ το όνομά του αναφερόταν σε όλες τις εκκλησίες. Όταν δε, έφτασε η είδηση για την καταστροφή της τουρκικής μοίρας στη Σινώπη παραμονές της πρωτοχρονιάς του 1853, οι Έλληνες πανηγύρισαν ευχόμενοι ο ένας στον άλλο "και του χρόνου στην Κωνσταντινούπολη".

Στην Οδησσό, ο μέγας Έλληνας ευεργέτης και Δήμαρχος της πόλης Γρηγόριος Μαρασλής, παραχώρησε στον Αυτοκράτορα Νικόλαο ποσό 550 χιλιάδων ρουβλίων για την αποκατάσταση του Ναού της Αγίας Σοφίας, όταν ο ρωσικός στρατός έμπαινε στην Κωνσταντινούπολη. Με την καταστολή των συγκρούσεων στην Ήπειρο, Θεσσαλία και Μακεδονία, Έλληνες εθελοντές δημιούργησαν Λεγεώνα που πολέμησε στο πλευρό των ρώσων στη Ρωσία.

Αριστείδης Χρυσοβέργης

Η πρωτοβουλία δημιουργίας Λεγεώνας ανήκει στο αξιωματικό του Ελληνικού στρατού Αριστείδη Χρυσοβέργη. Ο Χρυσοβέργης βρισκόταν στο Βουκουρέστι στις αρχές του 1854 και με τη βοήθεια του φίλου του Έλληνα αξιωματικού του πολεμικού ναυτικού της Ρωσίας Ιωάννη Βλασόπουλου, συναντήθηκε με το Διοικητή της Ρωσικής Στρατιάς του Δούναβη Μ. Γκορτσακόβ και του πρότεινε τη δημιουργία ανεξάρτητης μονάδας από Έλληνες εθελοντές. Με διαταγή του Γκορτσακόβ ο Χρυσοβέργης εντάχθηκε στην ειδική μονάδα του Ουσάκοβ που δρούσε χαμηλά προς τις εκβολές του Δούναβη.

Οι Έλληνες εθελοντές δεν φόρεσαν τη ρωσική στρατιωτική στολή αλλά φορούσαν την παραδοσιακή φουστανέλα. Πολέμησαν στις μάχες του Μαρτίου του 1854, στην απόβαση από τη Βράιλα στη δεξιά όχθη του Δούναβη και το Μάϊο του ίδιου έτους εναντίον των Τούρκων στη νήσο Ραντομάν.

Το καλοκαίρι του 1854, στα στενά της Σουλινά, στις εκβολές του Δούναβη, ο Χρυσοβέργης ενεπλάκη σε μάχη με 25 μόλις άνδρες απέναντι σε 700 βρετανούς πεζοναύτες. Κατά τη διάρκεια της μάχης οι Άγγλοι έχασαν 6 αξιωματικούς και 72 οπλίτες, μεταξύ αυτών και ο αριστοκράτης Ρίτσαρντ Γκάιντ-Πάρκερ ο 4ος, γεγονός που αποτέλεσε την αιτία να οδηγηθεί το συγκεκριμένο γεγονός σε ακρόαση στο Βρετανικό κοινοβούλιο.

Στις αρχές του 1855 η Ελληνική λεγεώνα που αποτελούνταν από 800 άνδρες, μεταφέρθηκε στην Κριμαία. Στη Σημαία της Λεγεώνας υπήρχε στα ελληνικά η φράση "ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ". Κατά την έφοδο στην Ευπατόρια, στις 5 Φεβρουαρίου του 1855 η ελληνική Λεγεώνα πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος με δεκάδες νεκρούς και 30 τραυματίες μεταξύ των οποίων και οι Διοικητές Χρυσοβέργης και Σταμάτης. Ο Σταμάτης πέθανε αργότερα από τα τραύματά του.

Μετά την Ευπατόρια, η λεγεώνα συμμετείχε στην άμυνα της Σεβαστούπολης, στη σύνθεση της φρουράς της πόλης από της 1 Μαρτίου έως της 27 Αυγούστου του 1855. Όταν οι Ρώσοι άφησαν τη Σεβαστούπολη, η Λεγεώνα κράτησε την άμυνα στα υψώματα Ινκερμάν και Μεκενζιεβ, συμμετείχε στις επιδρομές και στις μάχες στον ποταμό Μαύρο (Τσιόρνι). Στις 6 (16) Αυγούστου του 1855 η Λεγεώνα με 500 άνδρες πολέμησε στο αριστερό πλευρό των στρατευμάτων υπό τις διαταγές του σταρτηγού Βελγκάρντ και συμμετείχε στην επίθεση στο όρος του Τηλεγραφείου.Μεταξύ τω αριστεύσαντων στη μάχη, παρασημοφορήθηκαν ο Διοικητής του 4ου Λόχου, Αντώνιος Γκίνης, ο Ταγματάρχης Αριστείδης Χρυσοβέργης και άλλοι.

Έλληνες λεγεωνάριοι κατά την πολιορκία της Σεβαστούπολης

Με το τέλους του πολέμου 735 Λεγεωνάριοι παρασημοφορήθηκαν με το μετάλλιο "Για την Υπεράσπιση της Σεβαστούπολης". Περισσότεροι από 500 Έλληνες Εθελοντές, έπεσαν στα πεδία των μαχών.

Τον Ιούνιο του 1856 η Λεγεώνα αποστρατέυθηκε. Ένα μέρος των εθελοντών αρνήθηκε να επιστρέψει στη σκλαβωμένη πατρίδα, φοβούμενοι τα αντίποινα των Τούρκων. 201 από αυτούς στάλθηκαν στην περιοχή της Μαριούπολης, όπου ίδρυσαν το χωριό Νέα - Νικολάεβκα που αργότερα μετονομάσθηκε σε Βοντιόροβκα (Εθελοντικό). Οι απόγονοι τους ζουν μέχρι σήμερα εκεί.

Το 1864 ο Συνταγματάρχης εν Αποστρατεία Αριστείδης Χρυσοβέργης αιτήθηκε προς τις ρωσικές αρχές την δημιουργία Μνημείου για τους Έλληνες πεσόντες του Κριμαϊκού Πολέμου. Το σχέδιο του Μνημείου αν και εγκρίθηκε, δεν υλοποιήθηκε ποτέ, Σήμερα μόνο μια αναμνηστική πλάκα θυμίζει την Ελληνική Λεγεώνα στην Κριμαία.

Σήμερα μετά από προσπάθειες των Ελλήνων της Κριμαίας και την έγκριση των ρωσικών αρχών το Μνημείο επιτέλους θα τοποθετηθεί σε κεντρικό σημείο στη Σεβαστούπολη. Το μνημείο αναμένεται να αποκαλυφθεί το Σεπτέμβριο, ενώ τις δαπάνες για την ανέγερσή του έχει αναλάβει ο Ιβάν Σαββίδης.

bsgreeks.blogspot.com