Από προχθές το βράδυ έχουμε πλήρη πλέον αναζωπύρωση της σύγκρουσης στο Ναγκόρνο - Καραμπάχ και σκληρές μάχες με χρήση αρμάτων και πυροβολικού σε ολόκληρη τη γραμμή αντιπαράθεσης.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε γι αυτή τη νέα, αλλά παλιά πηγή αποσταθεροποίησης στο Νότιο Καύκασο και στην ευρύτερη περιοχή.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ
Τα αρχαία χρόνια, το Καραμπάχ (ή Αρτσάχ) ήταν περιοχή της αρχαίας Αρμενίας. Στις αρχές του 19ου αιώνα η περιοχή πέρασε στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Μετά το 1917, μπήκε στη σύνθεση του Αζερμπαϊτζάν, όμως από το πρώτο κιόλας συνέδριο των Αρμενίων ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη πολιτικο - διοικητική μονάδα. Το 1920 μετά τον πόλεμο Αρμενίων - Αζέρων που σταμάτησε με παρέμβαση του Κόκκινου Στρατού, το Καραμπάχ κατοχυρώθηκε στο Αζερμπαϊτζάν.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ
20 Φεβρουαρίου 1988. Το Συμβούλιο των Λαϊκών Αντιπροσώπων (Βουλευτών) της Αυτόνομης Περιοχής του Ναγκόρνο - Καραμπάχ, απευθύνεται στην Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και την ηγεσία της ΕΣΣΔ, με την παράκληση το Καραμπάχ να συμπεριληφθεί στη σύνθεση της Αρμενίας.
 |
| Η Αρμενία και το Ναγκόρνο - Καραμπαχ (Αρτσάχ) |
14 Ιουνίου 1988. Το Ανώτατο Σοβιέτ της Αρμενίας συμφωνεί να συμπεριληφθεί η Αυτόνομη Περιοχή του Ναγκόρνο - Καραμπαχ στη σύνθεσή της.
17 Ιουνίου 1988. Το Ανώτατο Σοβιέτ του Αζερμπαϊτζαν αποφασίζει ότι το Ναγκόρνο Καραμπάχ πρέπει να παραμείνει στη σύνθεση του Αζερμπαϊτζάν.
1 Δεκεμβρίου 1988. Το Ανώτατο Σοβιέτ της Αρμενίας και το Εθνικό Συμβούλιο της Αυτόνομης Περιοχής του Ναγκόρνο - Καραμπάχ σε κοινή συνεδρίαση τους αποφασίζουν την ένωση του Ναγκόρνο - Καραμπάχ με την Αρμενία.
Κατά τη διάρκεια του 1988, έχουμε ταραχές μεταξύ κατοίκων Αρμένικης και Αζέρικης καταγωγής,
 |
| Το Ναγκόρνο - Καραμπαχ στο χάρτη του Αζερμπαϊτζάν |
28 Αυγούστου 1991. Το Αζερμπαϊτζάν διακηρύσσει την ανεξαρτησία του.
23 Νοεμβρίου 1991. Το Αζερμπαϊτζάν ακυρώνει το Αυτόνομο καθεστώς του Ναγκόρνο - Καραμπάχ.
10 Δεκεμβρίου 1991. Η αυτοανακηρυχθείσα Δημοκρατία του Ναγκόρνο - Καραμπάχ, πραγματοποιεί δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της.
6 Ιανουαρίου 1992. Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της "Δημοκρατίας του Ναγκόρνο - Καραμπαχ".
Ιανουάριος 1992. Το Αζερμπαϊτζάν στέλνει στρατεύματα εναντίον της αυτοαποκαλούμενης "Δημοκρατίας του Ναγκόρνο - Καραμπάχ". Κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων οι δυνάμεις της "Δ.Ν-Κ" υποβοηθούμενες από την Αρμενία, όχι μόνο κατάφεραν να αποκρούσουν την επίθεση, κατοχυρώνοντας de facto την ανεξαρτησία, αλλά καταλαμβάνουν και θέτουν υπό τον έλεγχό τους και 7 γειτονικές περιοχές του Αζερμπαϊτζάν.
5 Μαίου 1994. Με διαμεσοάβηση χωρών της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών (ΚΑΚ), η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και η "Δ.Ν-Κ" υπέγραψαν τη συμφωνία του Μπισκέκ για κατάπαυση των εχθροπραξιών και εκεχειρία, καθεστώς που παραμένει μέχρι σήμερα.
ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ
- Περίπου 6.000 νεκροί από την πλευρά της Αρμενίας
- Περίπου 11.000 νεκροί από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν
- 390.000 Αρμένιοι πρόσφυγες έφυγαν από το Αζερμπαϊτζάν προς την Αρμενία και τη "Δ.Ν-Κ"
- 360.000 Αζέροι έφυγαν από την Αρμενία και τις υπό έλεγχο περιοχές της "Δ.Ν-Κ" προς το Αζερμπαϊτζάν.
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ
Η ηγεσία της Αυτοαποκαλούμενης Δημοκρατίας του Ναγκόρνο - Καραμπάχ, επιμένει στην ανεξαρτησία της και στην κρατική της οντότητα. Καμία χώρα στον κόσμο δεν έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της και δεν συμμετέχει και στις συνομιλίες του ΟΑΣΕ υπό την αιγίδα των χωρών της ομάδας Μινσκ, μια που το Αζερμπαϊτζάν δεν την αναγνωρίζει ως πλευρά της κρίσης.
Η Αρμενία, επιμένει στη διενέργεια δημοψηφίσματος, που θα καθορίσει το τελικό καθεστώς της "Δημοκρατίας". Υποστηρίζει με κάθε μέσο την "Δ.Ν-Κ" αν και ούτε αυτή δεν έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της.
Το Αζερμπαϊτζάν, ζητά την άνευ όρων επιστροφή όλων των κατειλλημένων από την Αρμενία περιοχών. Η ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν έχει διακηρύξει αρκετές φορές μέχρι σήμερα, την ετοιμότητά της να πάρει πίσω τις περιοχές με τη δύναμη των όπλων.
Η Ρωσία, συμμετέχει μαζί με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ στην ομάδα του Μινσκ, που ασχολείται με τον διακανονισμό του ζητήματος.
Η Τουρκία, μαζί με το Αζερμπαϊτζάν υποστηρίζει το καθεστώς αποκλεισμού της Αρμενίας. Ένας από τους όρους που θέτει για το άνοιγμα των συνόρων, είναι ο διακανονισμός των εδαφικών διεκδικήσεων με το Αζερμπαϊτζάν.
Η Αυτόνομη Δημοκρατία του Ναχιτσεβάν, αυτόνομη στη σύνθεση του Αζερμπαϊτζάν, είναι η "μικρή πατρίδα" του Προέδρου Αλίεβ. Αποκομμένη από το Αζερμπαϊτζάν, βρίσκεται στο νότο της Αρμενίας, μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας. Μέχρι τον 5ο αιώνα, τμήμα της "Μεγάλης Αρμενίας". Το μεγαλύτερο τμήμα των Αρμενίων κατοίκων την εγκατέλειψε το 1921 -23. Οι τελευταίοι Αρμένιοι εκδιώχθηκαν το 1989.
Το Ιράν αν και συνορεύει δεν έχει λάβει μέρος στη σύγκρουση, ούτε στην προσπάθεια επίλυσής της.
Η σύγκρουση που διαρκεί πλέον ένα αιώνα, μπορεί μακροπρόθεσμα να αποτελέσει πηγή μόνιμης αποσταθεροποίησης της ευρύτερης ευαίσθητης και ενεργειακά περιοχής.
