Το Σάββατο 26 Απριλίου 1986 ήταν του Λαζάρου. Γιόρταζε ο συγκάτοικός μου Λάζαρος Ρότσιος και είχαμε ένα γλέντι τρικούβερτο. Για άλλη μια φορά δεν είχε μείνει γυαλικό στο δωμάτιο στο οικοτροφείο Νο13. Αν και κοιμηθήκαμε αργά ξυπνήσαμε νωρίς. Από μέρες είχαμε προγραμματίσει μια εκδρομή σε κοντινό δάσος.
Η Κυριακή 27 Απριλίου ήταν μια υπέροχη μέρα, ασυνήθιστα ζεστή και ιδιαίτερα φωτεινή. Γύρω στις 9:00 είμασταν έτοιμοι με τα σακίδια μας στη στάση. Περιμέναμε καμιά ώρα, λεωφορεία πουθενά. Αλλάξαμε προορισμό και πήγαμε σε ένα δάσος κοντά στα οικοτροφεία μας. Το Κίεβο, γνωστό και ως πράσινη πόλη της ΕΣΣΔ ήταν και είναι γεμάτο τεράστια δασικά πάρκα. Σε ένα απ' αυτά βρεθήκαμε και εμείς περπατώντας μία ώρα μακριά από τη φοιτητούπολη της Λομονόσοβα.
Περάσαμε ευχάριστα εκείνη την ζεστή Κυριακή του Απρίλη του 1986. Μεγάλη παρέα, μουσική, ψήσαμε στα κάρβουνα, μπυρίτσες και χαβαλές. Πήραμε το δρόμο της επιστροφής το απόγευμα, πάλι με τα πόδια μια που λεωφορεία και ταξί δεν βρίκονταν πουθενά. Γύρω στις επτά το απόγευμα είμασταν στο οικοτροφείο ρωτώντας πια να μάθουμε γιατί δεν υπήρχαν λεωφορεία ... Απάντηση καμία.
Ξημέρωσε η Δευτέρα 28 Απριλίου. Είχα κανονίσει τηλεφωνική συνδιάλεξη με τους γονείς μου στην Ελλάδα. Τον καιρό εκείνο δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα, Αλλά και για να μιλήσεις με Ελλάδα ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία. Έπρεπε να πας στο ταχυδρομείο όπου υπήρχαν τηλεφωνικοί θάλαμοι και να αιτηθείς συνομιλία ... Μετά περίμενες ώρες ολόκληρες μέχρι να σε συνδέσουν .. (να βρεθεί ελεύθερος μεταφραστής που θα ακούει αυτά που λες κλπ κλπ.). Συνήθως η διαδικασία κρατούσε κανα δίωρο - τρίωρο. Εκείνη τη Δευτέρα δεν κατάφερα να μιλήσω με Ελλάδα, ούτε εγώ, αλλά ούτε και άλλοι συμφοιτητές που προσπάθησαν.
Το βράδυ της ίδιας μέρας αρχίσαμε πλέον να ακούμε τις πρώτες φήμες, αλλά και να βλέπουμε πλέον και την επιβεβαίωση. Όλοι οι ξένοι φοιτητές που προέρχονταν από χώρες της Δυτικής Ευρώπης, αναχωρούσαν με ειδικές πτήσεις από το Κίεβο. Φεύγαν οι Φινλανδοί, οι τρεις γαλλίδες ... Εμείς τίποτε ... εκεί.
Την Τρίτη 29 Απριλίου μιλήσα με Ελλάδα. Οι γονείς μου έντρομοι ..."μην ανησυχείτε ... τίποτε δεν έγινε τους είπα, μια χαρά είμαστε όλοι". Την ίδια μέρα μίλησα και με το Προξενείο μας στη Μόσχα. Σχεδίαζαν λέει τη μεταφορά μας και απλά έμενε λέει να βρουν τρόπο να καλύψουν τη δαπάνη ενός λεωφορείου που θα μας μετέφερε στη Μόσχα από το ένα αεροδρόμιο στο άλλο.Αστείοι όπως πάντα, με ρώτησαν θυμάμαι αν πρέπει να μας φορέσουν ειδικές στολές ...!!! Ειλικρινά δεν κατάλαβα ποτέ τι νόμιζαν. Συνεννοηθήκαμε να ξαναεπικοινωνήσω μαζί τους μετά από 2 μέρες !!! που θα έλυναν το δυσεπίλητο πρόβλημα των 100 δολαρίων που κόστιζε το λεωφορείο. Το βράδυ έγιναν οι πρώτες επίσημες ανακοινώσεις για το ατύχημα.
Πέρασαν οι δύο μέρες και την Πέμπτη 1 Μαίου ξαναεπικοινώνησα. Το πρόβλημα παρέμενε, αλλά πέραν αυτού οι Κνίτες είχαν τηλεφωνήσει στο Προξενείο ... έβρισαν τον Πρόξενο και του είπαν (ως ειδικοί άλλωστε) ότι όλα ήταν μια χαρά και δεν θέλουμε να φύγουμε... Η ηλιθιότητα ήταν και είναι πάντα ανίκητη. Βρήκαν τον τρόπο να εκφράσουν τη διεθνιστική τους αλληλεγγύη!!!
Μείναμε στο Κίεβο. Δε μας πήγαν πουθενά ... παρά τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Εξωτερικών στην Ελλάδα .. ότι είχαν φροντίσει για την εκκένωσή μας.
Την Παρασκευή 2 Μαίου ξεκινούσε στο Κίεβο Διεθνής Ποδηλατικός Αγώνας, που πραγματοποιήθηκε κανονικότατα. Εγώ παρέλαβα για άλλη μια φορά "Πρόσκληση" από τη Δνση για τους Ξένους Φοιτητές για να συζητήσω αυτή τη φορά για τα "προβλήματα της υγειονομικής περίθαλψης στην ΕΣΣΔ". Ήταν μια γνωστή διαδικασία για τους μη "κομμουνιστές" φοιτητές. Όπως συνήθως την αγνόησα.
Την επομένη Σάββατο 3 Μαίου κατά τις 10 το πρωί η γνωστή διαδιακασία ... Χτυπάει η πόρτα στο δωμάτιο, εμφανίζεται η ευγενέστατη κοπέλα - υπάλληλος της Δνσης που ακολουθείται από το κακό συνεργάτη....
- Σας στείλαμε μια πρόσκληση χθες ...
- Ναι, αλλά είχα δουλειά ...
- Δεν πειράζει θαρθείτε σήμερα ...
- Μπα, ούτε σήμερα μπορώ ...
Εδώ έμπαινε ο κακός .... - θαρθείτε τώρα, είναι υποχρεωτικό ..
Η δνση δεν ήταν μακριά, αλλά γιατί να περπατάς αφού θα σου διαθέσουν το μαύρο ΒΟΛΓΑ...
Έχω την εντύπωση ότι εκπαιδεύονταν πάνω μας. Ποτέ δε συνάντησα τον ίδιο συνεργάτη (ανακριτή) αν και ήμουν τακτικός πελάτης (τουλάχιστον 3 φορές το μήνα) μέχρι να την κλείσει ο Γκορμπατσόφ ένα μήνα αργότερα. Ήμουν ξένος, δεν μπορούσαν να μου κάνουν τίποτα. Το μόνο μέσω πίεσης να μου κόψουν τη βίζα .. μου το κάναν ... ένα χρόνο δεν μπορούσα να πάω Ελλάδα. Μου δίναν βίζα, μόνο για να πάω όχι για να επιστρέψω ... παρατούσα δηλαδή αυτοβούλως το πανεπιστήμιο και τις σπουδές μου. Δεν την πήρα.
Η διαδικασία γνωστή... Εμφανιζόταν πάντα διαφορετικός τύπος που "είχε ακούσει πάρα πολλά για σένα και ήταν εξαιρετικά χαρούμενος που σε γνώριζε προσωπικά ... για να συζητήσει μαζί σου για τα προβλήματα της .... στην ΕΣΣΔ και να σου κάνει και μια σειρά ερωτήσεις" Γνωστή και η απάντηση ... "επειδή δεν έχω πολύ χρόνο ας περάσουμε στις ερωτήσεις"
- Κάποιος μου είπε ότι ...
- Δεν ξέρω ... ύφος άγνοιας .. ρωτήστε αυτόν που σας το είπε ...
- Μιλήσατε με το Προξενείο στη Μόσχα ..
- αφού το ξέρετε ...γιατί ρωτάτε;
- Τι σας είπε το Προξενείο;
- τι έγινε ήταν χαλασμένα τα μικρόφωνα;
- Ποιά είναι η θέση της Πρεσβείας σας για το ατύχημα;
- Ρωτήστε τον Πρέσβη, να σας δώσω αν θέλετε το τηλέφωνο, αλλά νομίζω το έχετε...
Το αποκορύφωμα ήταν η προσπάθεια προσεταιρισμού ... σου ζητούσε να πεις την άποψή σου για κάποιον Κνίτη που ήταν από αυτούς που σε κάρφωνε ή για κάποιον που ήταν ο αδύνατος ιδεολογικά κρίκος ... Άκουσα για τον τάδε ότι ... και εδώ η απάντηση ίδια κάθε φορά.
- Εξαιρετικό παιδί και καλός "κομμουνιστής" ειρωνικά .. ποιος σας λέει τέτοια πράγματα;
Εκεί τελέιωνε. Με χαιρετούσε ευγενικότατα και με ξεπροβόδιζε ... Γαμώτο πάλι δε θα πάρω βίζα ... σκεφτόμουν.
Το βράδυ στην Ανάσταση, άλλη μια δύσκολη διαδικασία μια που για να φτάσεις στην εκκλησία περνούσες τρία μπλόκα ... της αστυνομίας, των συνδικάτων και στο τέλος έξω από τον περίβολο του Αγίου Βλαδίμηρου, της Κομσομόλ ... όπου οι σοβιετικοί τότε συμφοιτητές σου σε κορόϊδευαν για την πίστη σου ... Ψέλναμε οι λίγοι που πηγαίναμε το "Χριστός Ανέστη" σαν σύνθημα σε διαδήλωση.
Δε θέλω να δώσω ονόματα συμφοιτητών ... σήμερα κάποιοι έχουν φτάσει στα ψηλότερα σκαλοπάτια της δημόσιας ζωής των χωρών τους και είναι τακτικοί πλέον στις εκκλησίες ... και ιδιαίτερα πιστοί!
Εκείνος ο Μάϊος πέρασε όμορφα. Τα οικοτροφεία πλένονταν καθημερινά με μάνικες. Στις πόρτες και τα παράθυρα βάζαμε βρεγμένα πανιά. Σκουπίζαμε τη ραδιενεργή σκόνη. Το ατύχημα είχε και ευεργετικές επιδράσεις στην αγορά της πόλης. Για πρώτη φορά έφαγα ντομάτα στο Κίεβο ... τη φέρνανε από το Αζερμπαϊτζαν. Τα ράφια των μαγαζιών ήταν ασυνήθιστα γεμάτα. Η βότκα ιδιαίτερα φθηνή. Στα τέλη Μαίου έκλεισε η Διεύθυνση για τους ξένους φοιτητές και στις 12 Ιουνίου πήρα επιτέλους βίζα για Ελλάδα.
Παιρνώντας τα σύνορα με το τραίνο στην Ειδομένη, έμπαιναν στρατιώτες με μηχάνημα γκάιγκερ να μετρήσουν τη ραδιενέργεια. Όταν έφθαναν στα παπούτσια, η βελόνα τιναζόταν ψηλά.
Δόξα τω Θεώ, δεν έπαθα τίποτα ... τουλάχιστον έτσι νομίζω ...τουλάχιστον μέχρι σήμερα...
 |
| Ομάδα εργατών που εργάσθηκαν για την αποκατάσταση των ζημιών. Πολλοί πέθαναν λίγα χρόνια αργότερα. |
Το πυρηνικό ατύχημα στο Τσέρνομπιλ
Ήταν ξημερώματα της 26ης Απριλίου 1986 όταν οι εργαζόμενοι στον πυρηνικό σταθμό «Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν», στο Τσέρνομπιλ της Ουκρανίας, άρχισαν τις προγραμματισμένες εργασίες για ένα πείραμα, που σκοπό είχε να ελέγξει τα συστήματα ασφαλείας, αλλά οδήγησε στο μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα.
Στο πλαίσιο του πειράματος αυτού, οι τεχνικοί έκλεισαν τα αυτόματα συστήματα ρύθμισης της ισχύος της τέταρτης μονάδας του σταθμού, καθώς και τα συστήματα ασφαλείας, αφήνοντας ωστόσο τον αντιδραστήρα να λειτουργεί με το 7% της ισχύος του. Στη 1:23 το πρωί, η αλυσιδωτή αντίδραση στον τέταρτο αντιδραστήρα προκάλεσε διαδοχικές εκρήξεις, οι οποίες τίναξαν στον αέρα το ατσάλινο κάλυμμα του αντιδραστήρα, βάρους χιλίων τόνων. Τεράστιες ποσότητες ραδιενεργού υλικού σκορπίστηκε στον αέρα, μέσω του οποίου μεταφέρθηκε στις γύρω περιοχές με ταχείς ρυθμούς.
Στις 28 Απριλίου, σουηδικοί σταθμοί παρατήρησης άρχισαν να καταγράφουν υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας και απαίτησαν μια εξήγηση. Παρότι η σοβιετική κυβέρνηση αποπειράθηκε αρχικώς να συγκαλύψει το γεγονός, αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι υπήρξε ένα «μικρό ατύχημα».
Επί δέκα ημέρες, τα φλεγόμενα πυρηνικά καύσιμα απελευθέρωναν στην ατμόσφαιρα εκατομμύρια ραδιενεργά στοιχεία, σε ποσότητα που αντιστοιχεί σε 200 βόμβες σαν αυτή της Χιροσίμας. Ραδιενεργός σκόνη απλώθηκε πάνω από την Ευρώπη και μέχρι το Βόρειο Πόλο. Χρειάστηκαν 7.000 τόνοι μετάλλου και 400.000 κυβικά μέτρα σιδηροπαγούς σκυροδέματος, προκειμένου να θαφτούν οι εκατοντάδες τόνοι πυρηνικών καυσίμων και ραδιενεργών συντριμμιών μέσα σε μια σαρκοφάγο.
Επισήμως, 31 άνθρωποι πέθαναν λίγο μετά την έκρηξη. Όμως, από το 1986 έως σήμερα έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 25.000 στρατιώτες και πολίτες από την Ουκρανία, τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και άλλες Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, οι οποίοι εστάλησαν στις εργασίες αποκατάστασης του σταθμού. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου 8,4 εκατομμύρια άνθρωποι στις τρεις αυτές χώρες έχουν εκτεθεί στη ραδιενέργεια, από την οποία έχει μολυνθεί έκταση 150.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ίση με τη μισή έκταση της Ιταλίας. Τετρακόσιες χιλιάδες άνθρωποι εγκατέλειψαν τις εστίες τους, αλλά περίπου 6 εκατομμύρια εξακολουθούν να ζουν σε μολυσμένες ζώνες.
Οι ακριβείς λόγοι που οδήγησαν σ' αυτή την τραγωδία παραμένουν άγνωστοι. Διαφαίνεται, όμως, ότι σημαντικό ρόλο έπαιξε μία σειρά αλυσιδωτών παραγόντων, όπως τα ανεπαρκή συστήματα ασφαλείας και προστασίας του αντιδραστήρα, καθώς και οι λανθασμένοι χειρισμοί (ίσως και χωρίς σχετική εξουσιοδότηση) των ελλιπώς καταρτισμένων εργαζομένων.
Το μοιραίο εργοστάσιο του Τσερνομπίλ έκλεισε οριστικά το Δεκέμβριο του 2000, ύστερα από διεθνείς πιέσεις που δέχθηκε η κυβέρνηση της Ουκρανίας και υπό το φόβο νέων πιθανών εκρήξεων στους πεπαλαιωμένους αντιδραστήρες του. [ Πηγή: sansimera.gr ]
bsgreeks.blogspot.com
