Η ΛΕΥΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, ξεσπά στην Ελλάδα ένα όργιο διώξεων και βίας εναντίον των φιλικά προσκέιμενων στο ΕΑΜ και το ΚΚΕ Ελλήνων.
Το κύμα τρομοκρατίας που ακολούθησε την παράδοση των όπλων από τον ΕΛΑΣ, που έμεινε στην ιστορία ως «λευκή τρομοκρατία», την οποία ασκούσαν οι πολυάριθμες ακροδεξιές φιλομοναρχικές ομάδες και η χωροφυλακή ανά την Ελλάδα κατά των ΕΑΜιτών, αποτυπώνεται ευκρινώς στη δήλωση της 5ης Ιουνίου 1945 των αρχηγών των κομμάτων του τότε Κέντρου (Θεμ. Σοφούλη, Ν. Πλαστήρα, Γ. Καφαντάρη, Εμμ. Τσουδερού και Αλ. Μυλωνά): «Η εγκαθιδρυθείσα μετά το κίνημα του Δεκεμβρίου εις ολόκληρον την χώραν τρομοκρατία της άκρας Δεξιάς επεκτείνεται καθημερινώς, έχει δε προσλάβει ήδη έκτασιν και βιαιότητα καθιστώσαν αφόρητον την ζωήν των μη βασιλοφρόνων πολιτών, και αποκλείουσαν οιανδήποτε σκέψιν διεξαγωγής ελευθέρου δημοψηφίσματος ή εκλογών». Και ακόμη: «Αι τρομοκρατικαί οργανώσεις της άκρας Δεξιάς, εκ των οποίων αι κυριώτεραι είχον οπλισθή εν μέρει υπό των Γερμανών και παντειοτρόπως συνειργάσθησαν μετ' αυτών, όχι μόνον δεν αφωπλίσθησαν, όχι μόνον δεν διώκονται, αλλά αναφανδόν συμπράττουν με τα όργανα της τάξεως προς τελείαν κάθε δημοκρατικής πνοής κατάπνιξιν»[1].
Η Λευκή τρομοκρατία είχε ένα μακρύ κατάλογο θυμάτων.
- Φόνοι: 1289
- Τραυματισμοί: 6671
- Συλλήψεις: 34931
- Βασανισμοί: 31632
- Λεηλασίες-καταστροφές: 18767
- Καταστροφές γραφείων: 677
- Απόπειρες φόνων: 509
- Βιασμοί γυναικών: 165 [2]
Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Μέσα σ' αυτό το κλίμα, στις 19 Ιανουαρίου του 1946, υπεγραψε το Διάταγμα για την προκήρυξη Βουλευτικών εκλογών για τις 31 Μαρτίου του 1946. Οι Άγγλοι βιάζονται να κλείσουν τις εκκρεμμότητες στην αποικία Ελλάδα και επιβάλλουν με κάθε μέσο της απόψεις τους.
Η ίδια η απόφαση για την Προκήρυξη Εκλογών, πριν το Δημοψήφισμα για το πολιτειακό, αποτελεί σαφή παραβίαση της Συμφωνίας της Βάρκιζας που προέβλεπε την αντίστροφη σειρά. Από την άλλη, δεν είχε καν ολοκληρωθεί η αναθεώρηση των εκλογικών καταλόγων γεγονός που αποτελούσε απόδειξη μιας προκαταβολικής αλλοίωσης του αποτελέσματος.
Σε αυτές τις συνθήκες η αντίδραση για τις εκλογές ήταν μεγάλη.
Στις 7 Φεβρουαρίου 1946 συνέρχεται η Κ.Ε. του ΕΑΜ και αποφασίζει την αποχή από τις εκλογές, εφόσον δεν εξασφαλιστούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ελεύθερη έκφραση της θέλησης του λαού.
Στις 12 του Φλεβάρη 1946, έναν ακριβώς χρόνο μετά την υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας, συνήλθε στην Αθήνα η 2η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ. Στις εργασίες της πήραν μέρος τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ και της ΚΕΕ, που είχαν εκλεγεί στο 7ο Συνέδριο του Κόμματος, εκτός από τους Μ. Παρτσαλίδη και Π. Ρούσο, που βρίσκονταν σε αποστολή στο εξωτερικό. Η Ολομέλεια εξέτασε την κατάσταση στην Ελλάδα, τα προβλήματα του δημοκρατικού αγώνα και τα καθήκοντα του ΚΚΕ. Εισήγηση έκανε ο Ν. Ζαχαριάδης. Η ευθύνη της Ολομέλειας ήταν σοβαρή, γιατί έπρεπε να αποφασίσει για τη στάση του Κόμματος στις επικείμενες εκλογές (αν θα έπαιρνε μέρος ή θα έκανε αποχή) και να καθορίσει τις μορφές πάλης για την αντιμετώπιση της ωμής βίας και τρομοκρατίας που μαίνονταν σ' ολόκληρη τη χώρα ενάντια στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και το λαϊκό δημοκρατικό κίνημα.
Η 2η Ολομέλεια δεν πήρε απόφαση για αποχή από τις εκλογές. Εξουσιοδότησε το ΠΓ του ΚΚΕ να αποφασίσει, αφού συμβουλευθεί πρώτα τα αδελφά κόμμτα (ήταν αντίθετα με την αποχή). Το Πολιτικό Γραφείο ήταν αυτό που αποφάσισε την αποχή. Η απόφαση αυτή στηρίχθηκε στις διαπιστώσεις ότι, ένα χρόνο ύστερα από την υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας, στην Ελλάδα δεν υπήρχε δημοκρατία ούτε εθνική ανεξαρτησία. Στο εσωτερικό επικρατούσε απόλυτα ο μοναρχοφασιστικός δωσιλογισμός, που πήρε την εξουσία αποκλειστικά και μόνο χάρη στη βίαιη ένοπλη επέμβαση.
Πέραν του ΚΚΕ και του ΕΑΜ αντέδρασαν στην προκήρυξη των εκλογών και τα κόμματα του Κέντρου. Σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες του Κεντρώου χώρου όπως οι πρώην Πρωθυπουργοί Γεώργιος Καφαντάρης και Εμμανουήλ Τσουδερός τοποθετήθηκαν και απείχαν των εκλογών.
Στις αρχές του Μαρτίου του 1946, κρίση λόγω των εκλογών, ξέσπασε ακόμη και στον κυβερνητικό σχηματισμό. Παρά την κρίση, ο Πρωθυπουργός Θεμιστοκλής Σοφούλης υπό την αφόρητη πίεση των Άγγλων, αρνήθηκε την αναβολή των εκλογών ακόμη και όταν υπέβαλλαν τις παραιτήσεις τους 15 Υπουργοί και Υφυπουργοί της Κυβέρνησης του, που προέρχονταν από το κόμμα των Φιλελευθέρων.
ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ
Οι εκλογές τελικά πραγματοποιήθηκαν, όπως είχαν προγραμματιστεί, σαν σήμερα πριν 70 χρόνια. Σε εφαρμογή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, τις εκλογές επέβλεψε Συμμαχική Αποστολή Παρατηρητών (Allied Mission to Observe the Greek Elections - AMFOGE), στην οποία συμμετείχαν παρατηρητές από Αγγλία, Γαλλία και ΗΠΑ, όχι όμως από ΕΣΣΔ που αρνήθηκε να συμμετάσχει.
Φυσικά η βία και η νοθεία κυριάρχησαν παρά την αποχή. Η φιλοβασιλική - εθνικόφρων Δεξιά έπρεπε να αποδείξει την παντοδυναμία της για να δικαιολογηθεί η συνέχεια.
Η έκθεση της Συμμαχικής Αποστολής των Παρατηρητών, η οποία παρεδόθη στη δημοσιότητα στις 11 Απριλίου, υποστήριζε ότι οι εκλογές «διεξήχθησαν ελεύθεραι και δίκαιαι, ηρέμως και με τάξιν, δυνάμεναι να παραβληθώσι ως προς την ευπρέπειαν προς τας εν Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία και Ηνωμαίναις Πολιτείας» και ότι το αποτέλεσμά τους «αντιπροσωπεύει την πραγματικήν και έγκυρον ετυμηγορίαν του Ελληνικού Λαού»[4].
Στις εκλογές θριάμβευσε άνευ αντιπάλου, η Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων 55,12% με κορμό το Λαϊκό Κόμμα του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη που σχημάτισε τελικά και κυβέρνηση. Μέχρι τις επόμενες εκλογές της (5.3.1950) σχηματίστηκαν 10 κυβερνήσεις συνασπισμού, μιας και λόγω του εκλογικού συστήματος, κυρίως, αλλά και των πολλών κομμάτων που έλαβαν μέρος στις πρώτες μεταπολεμικές εκλογές, κανένα από τα κόμματα της Βουλής δεν διέθετε την απόλυτη πλειοψηφία.
Η αποχή εκτιμήθηκε επισήμως στο 9,3% !!! αν και με τους ταπεινότερους υπολογισμούς πλησίασε, αν δεν ξεπέρασε κιόλας το 50%.
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Αδιαμφισβήτητα, οι εκλογές του 1946, άνοιξαν το δρόμο κυριαρχίας της Δεξιάς και οδήγησαν στον εμφύλιο.
Είναι γνωστές οι διώξεις που γνώρισε στη συνέχεια ο κόσμος της Αριστεράς, καθώς εύκολα μπορούσε να διαπιστωθεί αν ψήφισε ή όχι. Η συμμετοχή ή όχι στις εκλογές του'46 αποτελούσε το απόλυτο κριτήριο εθνικοφροσύνης για τρείς γενεές Ελλήνων.
Πολλές απόψεις έχουν ακουστεί γύρω από την ορθότητα ή μη της απόφασης εκείνης για αποχή, μιας απόφασης δύσκολης και εν πολλοίς 'υποχρεωτικής' λόγω των συνθηκών βίας και τρομοκρατίας που επικρατούσαν. Συνθηκών που είχαν επιβάλει οι άγγλοι ιμπεριαλιστές και η μοναρχοφασιστική δεξιά. Με την ασφάλεια των πολλών δεκαετιών που μας χωρίζουν από τότε, έχουμε όλοι την πολυτέλεια να σχολιάζουμε την ορθότητα επιλογών που έγιναν μέσα στη δίνη των γεγονότων, μέσα στις σκληρές συνθήκες της εποχής. Αν και βέβαια είναι θεμιτή κάθε άποψη, χρειάζεται κατά τη γνώμη μας η απαραίτητη οριοθέτηση από όσους, στο όνομα των διώξεων που γνώρισαν κατόπιν οι αγωνιστές της εποχής που τήρησαν τη γραμμή του κόμματος και 'στιγματίστηκαν' από το κράτος του δοσιλογισμού, φθάνουν να 'αποδίδουν' τα εγκλήματα του μοναρχοφασισμού στο ΚΚΕ, το ΕΑΜ και την απόφαση της αποχής.
____________________________________________________________________________________
Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ ΣΤΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟ
Πριν 70 χρόνια, τα ξημερώματα της 31ης Μάρτη του 1946, 33 ένοπλοι αγωνιστές χτυπάνε το σταθμό της Χωροφυλακής στο Λιτόχωρο, σαν απάντηση στις φοβερές διώξεις και εξοντώσεις αγωνιστών του εαμικού κινήματος. Είναι διαδεδομένη η άποψη ότι επικεφαλής τους ήταν ο καπετάν Μπαρούτας, η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Επικεφαλής των καταδιωκόμενων αγωνιστών που χτύπησαν στο Λιτόχωρο, ήταν ο Αλέξανδρος Ρόσσιος – Υψηλάντης. Συμμετείχαν και οι Γιώργος Ελευθερίου (Φωτεινός), Γ. Ανδρεάδης (Γ. Κουκουτάτσιος), Τζαβέλας κ.ά. Ο Καπετάν Μπαρούτας (Θωμάς Λιόλιος) ήταν καπετάνιος λόχου σαμποτέρ του ΕΛΑΣ στο Βέρμιο. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας δεν παρέδωσε τον οπλισμό του και παρέμεινε επικεφαλής μιας ομάδας καταδιωκόμενων στην ίδια περιοχή. Σκοτώθηκε τον Ιούνιο του 1946 κοντά στη Νάουσα.
Η εντύπωση πως ο Θωμάς Μπαρούτας ήταν επικεφαλής, πιθανότατα δημιουργήθηκε καθώς ο Ν. Ζαχαριάδης, σε άρθρο του στο Ριζοσπάστη, δήλωσε απειλητικά προς τους Άγγλους και το μοναρχοφασισμό πως «Θα γεμίσουν τα βουνά Μπαρουτάδες», υπογραμμίζοντας τον προειδοποιητικό χαρακτήρα της επίθεσης. Ο Θωμάς Μπαρούτας ήταν πράγματι και αυτός επικεφαλής ομάδας διωκόμενων αγωνιστών, που όμως είχε εμπλοκή σε άλλο χτύπημα, στο Βέρμιο –στη Φυτιά- και όχι στο Λιτόχωρο. Εκεί πιθανότατα οφείλεται η παρεξήγηση, αν και πολλοί αποδίδουν σκοπιμότητα στη δήλωση αυτή του Νίκου Ζαχαριάδη: Να ‘θολώσει τα νερά’ γύρω από το ποιοι πραγματοποίησαν την επίθεση.
Φαίνεται ότι το ΚΚΕ και ο ΓΓ του Νίκος Ζαχαριάδης επέλεξαν να στείλουν ένα μήνυμα ακριβώς την ημέρα των εκλογών.
Ας δούμε πώς διηγείται τα γεγονότα στο Λιτόχωρο ο Αλέξανδρος Ρόσσιος – Υψηλάντης στον Φοίβο Οικονομίδη, ο οποίος γράφει:
Την περίοδο κατά την οποία διεξάγονταν οι κοινοβουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα, ο Ζαχαριάδης είχε προσκληθεί στο συνέδριο του Κ.Κ. Τσεχοσλαβακίας στην Πράγα. Περνώντας από τη Θεσσαλονίκη, ο Ζαχαριάδης έδωσε εντολή για μια δυναμική ενέργεια που θα συνέπιπτε με τις εκλογές. Την εντολή ανέλαβε να εκπληρώσει ο Αλέξανδρος Ρόσιος (Υψηλάντης), που διηγήθηκε στον γράφοντα: «Ημουνα επικηρυγμένος και από τη Σιάτιστα είχα καταφύγει παράνομα στη Θεσσαλονίκη. Το τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου ήλθε και με βρήκε προσωπικά ο Κικίτσας, και μου ανάθεσε την πραγματοποίηση μιας δυναμικής ενέργειας πριν από τις εκλογές, για ν' ανασάνει η ύπαιθρος από τη δεξιά τρομοκρατία. Ξεκινήσαμε εγώ, ο Πάνος Ευριπίδης και ένας ακόμα που ενώθηκε μαζί μας. Φτάσαμε στα Πιέρια, στον Ολυμπο. Το χιόνι ήταν πυκνό. Μέσα σε μια σπηλιά βρήκαμε τους καταδιωκόμενους από το Λιτόχωρο. Ημασταν λίγο περισσότεροι από τριάντα. Το βράδυ της 30ής προς 31η Μαρτίου χτυπήσαμε μια δεξιά συμμορία στο Λιτόχωρο και εμπλακήκαμε ένοπλα στη συνέχεια με κυβερνητική δύναμη που στάθμευε εκεί. Η ενέργειά μας είχε το χαρακτήρα μιας προειδοποίησης και ενός προσανατολισμού προς μία ενεργητική αντιμετώπιση της τρομοκρατίας».Η επίθεση στο Λιτόχωρο έμελλε να αποτελέσει την έναρξη του εμφυλίου πολέμου.
bsgreeks.blogspot.com
.[1] Σταυρόπουλος Λάμπρος, Ήταν Αναπόφευχτος ο Εμφύλιος;. 28.10.2007, tovima.gr
[2] Τάσος Βουρνάς, Ιστορία της Νεώτερης και Σύγχρονης Ελλάδας, Τόμος Δ', Εκδόσεις Πατάκη
[3] Κλόουζ, Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος, σελ.121
[4] Έκθεση Αποστολής Παρατηρητών, Πολιτική Επιθεώρηση, τ. Γ΄, σελ 443-445
[5] http://istorika-ntokoumenta.blogspot.gr/2013/06/31-1946-46.html